Fulvia Fulva(Syn:Cladosporium fulvum)
HASTALIK ETMENİ ÖZELLİKLERİ ve YAŞAYIŞI:
· Sera koşullarında çok sık rastlanan,serin ve yağışlı bölgelerde tarla koşullarında da görülebilir.
· Açıkta yapılan yetiştiricilikte patojen büyük öneme sahip değildir.
· Fungus toprakta ve bitkisel artıklar üzerinde misel ve sklerot şeklinde kışlar.
· Konidileri 9-12 ay canlı kalabilir.Konidiler küt ve şeffaftır.
· Rüzgar yoluyla ,örtü altında hava sirkülasyonu ile yayılır.
· Gelişmesi için 4-32 °C sıcaklık ve %80-84 oransal neme ihtiyacı vardır.
· Patojenin bitkiye girişi stomalar vasıtasıyla olur.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ:
· Hastalık genellikle yaşlı alt yapraklardan başlayarak yayılma gösterir.
· Önceleri yaprak üzerinde sarı ve iyi sınırlanmış lekeler görülür.
· Yaprağın alt yüzeyinde kadifemsi gibi fungusun konidi ve konidiforları görülür.
· Hasta yapraklar sararır ve zamansız kururlar ama dökülme olmaz.
· Zaman zaman çiçeklerde de hastalık görülür,meyve infeksiyonu nadiren görülür.
· Spor çimlenmesi serbest su varlığında görülür.
· Fungus bir vejetasyon devresinden diğerine,tohum içerisinde veya üzerinde,infekteli bitki artıkları üzerinde misel veya sklerot halinde geçer.
· Sera koşullarında ise konidi formunda uzun süre canlılığını koruyabilir.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Fazla rutubet önlenmeli,sık sık havalandırma yapılmalıdır.
· Seralarda sık dikimden kaçınılmalıdır.
· Özellikle göllendirme sulama akşam saatlerinde yapılmamalıdır.
· Hastalıklı bitki artıkları uzaklaştırılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
Yapraklarda ilk lekeler görülmeye başlandığında ilaçlanma yapılır.(sera koşullarında;fidelerin seraya şaşırtılmasından 20 gün sonra)
Etkili Madde Adı ve Oranı Formülasyonu Dozu 100 lt suya
Propineb %70 WP 300 gr
Maneb %80 WP 200 gr
Captan %50 WP 250 gr
Zineb %70 WP 300 gr
NOT:Tohumla taşınmasında şüphe görülüyorsa sıcak su uygulaması yapılabilir.
Botrytis cinerea (KURŞUNİ KÜF)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ ve YAŞAMI:
· Her yerde ve çok yaygın olarak bulunan polifag bir fungustur.
· Bir çok bitkiye saldırma ve koloni oluşturma yeteneğine sahiptir.
· Bitkilere,gelişmesi için ideal bir beslenme yeri oluşturan yaralı kısımlardan ve yaşlı dokulardan bulaşabilir.
· Hastalık etmeni,konidi,miselyum ve sklerot halinde değişik formlarda bitki artıklarında ve toprakta kışlar.
· İlkbaharda sklerotların çimlenmelerinden sonra miselyum ve konidiler oluşur.
· Yağmur,rüzgar ve örtü altında hava akımları yardımıyla yayılır.
· Gelişmesi için,%95 nisbi nemi ve 17-23 °C arası sıcaklık olmalıdır.
HASTALIĞIN BELİRTİSİ:
· Bitkini tüm aksamında görülebilir.
· Genellikle fungusun yara yerlerinden bitkiyi infekte etmesiyle sap,gövde ve koparılmış yaprak yerlerinde koyu gri veya kurşuni renkteki küflenme belirtisi görülür.
· Meyvelerde ise çiçek sapının meyveyle bağlandığı kısımdan olan enfeksiyon daha çok zarara sebep olur.
· Gövde enfeksiyonlarında ise yara yerindeki çürüklük gövdeyi tamamen sararak iletim demetlerinin fonksiyonu yitirmesine neden olur.Bunun sonucunda enfeksiyon alanının üst kısmı tamamen kurur.
· Gübrelemenin,kurşuni küf hastalığı üzerine etkisi büyüktür.Gövde ve meyve enfeksiyonu,yeterli azot alabilen domates bitkilerinde noksan azot alana göre daha az görülür.
· Yeterince potas ve kirecin hastalığı azaltıcı etkisi vardır.
KONUKÇULARI:Domates,patlıcan,fasulye,bakla,bezelye,marul,lahana,soğan,biber,kabakgiller,havuç gibi bitkilerde bu fungus görülebilir.
MÜCADELE:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Bitkiler düşük sıcaklığa maruz bırakılmamalıdır.
· Bitkilerdeki hastalıklı kısımların,özellikle meyvelerin toplanıp uzaklaştırılması gerekir.
· Gübreleme ve sulamaya dikkat edilmelidir ve aşırı azot verilmemelidir.
· Sık dikimden kaçınılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu: Dozu100 lt suya:
Iprodione %50 WP 75 gr
Procymidone %50 WP 75 gr
Captan %50 WP 250 gr
Imazalil 500 gr/lt EC 30 ml
Alternaria solani –Erken Yaprak Yanıklığı Hastalığı
Hastalık Etmeninin Yaşayışı:
· Enfeksiyon genellikle topraktan olur.
· Fungus hayatını topraktaki bitki artıkları üzerinde devam ettirir.
· Tohumla da bulaşabilir.
· Çiğ ve hafif yağmurlar hastalığın yayılması için yeterlidir.
· Yüksek nisbi nem ve 18-25 °C arasındaki sıcaklık hastalık için uygundur.
Hastalığın Belirtisi:
· Rutubetli havalarda yapraklardaki lekeler üzerinde koyu füme veya koyu yeşil renkli kadifemsi görünüşte olan miseller bulunur.
· Bu miseller fungusun konidileri ve konidiforlarından ibarettir.
· Hastalığa bitkilerin her devresinde rastlanır.
· Hastalık yapraklarda,saplarda ve meyvelerde lekeler halinde görülür.
· Meyvelerde genellikle sapın tuttuğu kısımda koyu renkli,çökük lekeler meydana gelir.
· Fideliklerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar.
· Hastalık şiddetli olursa bütün yapraklar kurur ve dökülür.
KONUKÇULARI: Domates,patlıcan,patates,lahana,karnabahar,havuçta hastalık meydana getirebilir.
MÜCADELESİ:
Kültürel Mücadele:
· Temiz tohum kullanılmalıdır.
· Fideliklerin ve seralıkların sık sık havalandırılması gerekmektedir.
· Özellikle öğleden sonra sulama yapmaktan kaçınılmalıdır.
· Hastalıklı fideler ve bitki artıkları uzaklaştırılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
· İlaçlamaya ilk lekeler görülmeye başladığında,8-10 gün arayla yapılmalıdır.
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu Dozu 100 lt suya
Propineb %70 WP 300 gr
Maneb %80 WP 200 gr
Mancozeb %80 WP 200 gr
Bakırhidroksit %77 WP 250 gr
Iprodione %50 WP 100 gr
Leveillula taurica(Syn:Oidiopsis taurica)-KÜLLEME
Yaşamı:
· Külleme fungusu birçok kültür bitkisinde(patlıcan,enginar,pırasa v.b.) veya yabancı otlarda kışı geçirebilir.
· Hastalık genellikle sıcak ve yarı kurak bölgelerde görülür.
· Uzun mesafelere rüzgarla yayılır.
· Sporlar yaprakların yüzeyinde çimlenir ve miselyumlar iç kısımlarda kolonize olurlar.
· Gelişmesi için oransal nemin % 50-70,sıcaklık 20-25 °C
olmalıdır.
Belirtileri:
· İlk belirti açık yeşil lekeler şeklinde görülür.
· Açık yeşil ile parlak sarı ve düzensiz gelişen lekeler genellikle yaprakların üst aksamlarında görülür ve bu lekelerin merkezindeki dokularda nekrotikleşir .
· Bu lekelere üzerinde beyaz ve un gibi ekzoparasit parazit olan fungusun misel ve spor tabakaları görülebilir.
· Fungus yaprağın alt kenarlarındadır ve hızla tüm yapraklara yayılabilir.
· Yapraklar hastalıktan dolayı ölür, fakat yaprak dökülmesi olmaz.
MÜCADELE:
Kültürel Mücadele:
· Bitkiler iyi koşullarda yetiştirilmeli ve devamlı kontrolü yapılmalı.
· Hastalık etmenine karşı yurt dışında biyolojik mücadelede tavsiye ediliyor, bunlardan AQ10 biofungicide bir fungal hyperparazit (Ampelomyces quisqualis)' dir.
Kimyasal Mücadele:
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu: Dozu 100 lt suya
Kükürt %80 WP 400 gr
Benomyl WP 40 gr
SAP ÇÜRÜKLÜĞÜ (Sclerotinia sclerotiorum)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
§ Toprakta çok sayıda iri sklerot formunda veya topraktaki bitki artıkları içinde miselyum formunda uzun yıllar barınabilir.
§ Çok polifag olan bu fungusun özellikle marul, patlıcan ve biber başta olmak üzere 360’ın üzerinde konukçusu vardır.
§ Ayrıca bu sebzeler domates ile sık sık rotasyona girmektedir.
ETMENİN BİYOLOJİSİ VE SİMPTOMLARI:
§ Etmenin bulaşması 2 tarzda gerçekleşir;
Ø Sklerotlardan gelişen miselyumlarla olabilir. Bu bulaşma şekli toprakta olur
Ø Apotesyumlardan oluşan ascosporlar vasıtasıyla olabilir. Bu durumda hastalığın hava yoluyla birkaç yüz metre uzaklığa kadar yayılması ve domatesin toprak üstü kısımlarını bulaştırması söz konusu olabilir.
§ Fungusun gelişmesi bitkinin kök boğazında ya da yeşil aksamı üzerinde yüksek nem bulunması halinde ve oransal olarak düşük sıcaklıklarda teşvik edilir.
§ Fungusun karbondiokside çok duyarlı olması, onun toprağın en üst kısımlarına yerleşmesine sebep olur.
§ Hafif ve humusca zengin topraklar fungusun gelişmesi için çok elverişlidir.
KONUKÇULARI:
Domates, fasulye, hıyar, kavun gibi domatesle münavebeye giren birçok sebzede görülür.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Örtü altında maksimum havalandırma yaparak nemi azaltmak
· Yağmurlama sulamadan kaçınılmak
· Bulaşık bitki artıklarını imha etmek
· Toprak dezenfeksiyonu yapmak. (buharla veya fumigantlarla)
· Sağlıklı bitki kullanmak
· Hastalıksız fide kullanmak
KİMYASAL MÜCADELE:
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dozu (100 lt suya)
İprodine %50 WP 75gr
Benomyl %50 WP 60gr
Pyrocmiodine 50% WP 75gr
DOMATES SOLGUNLUĞU (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Domates yetiştiriciliği yapılan her yerde görülen en önemli hastalıklardan biridir.
· Tropik ve suptropik iklim koşullarında, kumlu topraklarda daha fazla zararlıdır.
· Fide devresindeki simptomlar solgunluklar ve ölümler şeklindedir.
· Genellikle yaşlı bitkilerde simptomlar oluşturur; yaprak damarlarının açılması, bitkilerin bodurlaşması, alt yaprakların sararması, adventif kök oluşumu, yaprak ve dalların solması ve yaprak kenarlarında nekroz oluşumu görülür.
· Şiddetli infeksiyonlarda fungus bitki üzerinde açık pembe renkte misel ve konidilerden oluşan bir tabaka oluşturur.
· Etmen köklerde de simptomlar meydana getirir.
· Hastalık simptomu gösteren bitkilerin toprak yüzeyine yakın bir yerinden gövdeden alınan enine kesitte, iletim demetinde kahverengi bir halka görülür.
· Fungus 3 çeşit aseksuel spor oluşturur. Sık rastlanan mikrokonidiler 1-2 bölmelidir. Makrokonidiler 3-5 bölmeli ve uçları yay şeklinde hafif kıvrıktır. Klamidiosporlar 1-2 bölmeli, kalın duvarlı ve yuvarlaktır.
· Fungus toprakta misel ve spor formunda özellikle de klamidiospor olarak kışlar.
· Sulama suyu ve toprak işleme aletleriyle yakın, infekteli bitki veya toprakla uzun mesafelere taşınır.
· Giriş yerleri kılcal kökler ve yaralardır.
· Bu fungus sıcak aylarda daha tehlikeli olup gelişmesi için optimum sıcaklık 28C dir.
KÜLTÜREL ÖNLEMLER ve KİMYASAL MÜCADELESİ:
· Dayanıklı çeşit yetiştirilmesi
· Sulama ve toprak işleme aletlerinin temizliğine özen gösterilmesi
· Temiz tohum kullanılması
· Ekim nöbeti uygulanması
· Bitkileri, topraktan infekte eden bir hastalık etmeni olması nedeniyle bulaşık topraklar sıcak su buharı ile sterilize edilmeli
· Toprak buharla sterilizasyon yanında METHYL BROMİD ve CHLOROPİCRİNE gibi fumigantlar yardımıyla sterilize edilebilir.
· Örtü altı yetiştiriciliğinde sonradan bulaşmayı önlemek için toprağın tamamen örtülmesi önerilmektedir.
· Fidelikte dezenfekte edilmemiş çiftlik gübresi kullanılmamalıdır.
· Toprağa aşırı fosfor veya magnezyum uygulamasından kaçınılmalıdır.
· Kireç uygulaması fusarium solgunluğunun etkisini azaltmaktadır.
MİLDİYÖ (Phytophthora infestans)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Nemli ve serin yerlerde özellikle tarla ziraati olarak yapılan domates yetiştiriciliğinde önemli zarar yapar.
· Sera neminin kontrol altında tutulmadığı yerlerde hastalığı seradada görmek mümkündür.
· Patojen kışı çürüyen bitkilerde oospor halinde geçirir.
· İlkbaharda oosporların çimlenmesiyle primer enfeksiyon başlar.
· Yapraklarda miselyum meydana geldikten sonra da rüzgar, böcek v.s. ile de sağlam bitkilere taşınır.
· Fungusun gelişmesi için %90 ın üzerinde nisbi nem ve 10-25 C arasındaki sıcaklıklar uygundur.
· Soğuk geceler ve ılık gündüzler, yüksek nem ile bir araya gelince bu hastalığın yayılması artış gösterir.
· Buna karşılık kuru atmosfer koşulları ve 30C’ye yakın sıcaklıklar hastalığı engeller.
HASTALIĞIN BELİRTİSİ:
· Yapraklar üzerinde öncelikle küçük soluk yeşil veya sarımsı lekeler belirir.
· Hastalık ilerledikçe renkleri kahverengi veya siyah olur.
· Uygun havalarda hastalık yaprak saplarına, bitkinin dal ve saplarına kadar ilerler.
· Hastalık meyvelere de geçebilir.
· Bu takdirde lekeler yapraklardakini andırır.
· Meyvelerdeki esmer lekeler domates kızardığı zaman yeşil bir çerçeve ile normal kırmızıdan ayırt edilir.
KONUKÇULARI: Başta domates, patates olmak üzere patlıcangiller familyasına ait kültür ve yabani bitkilerde görülür.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Hastalıklı bitki artıkları seradan uzaklaştırılmalıdır.
· Seralar maksimum düzeyde havalandırılmalıdır.
· Sık dikimden kaçınılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
· Mildiyö enfeksiyonları yaprakların altında olmaktadır. Bu nedenle ilaçlamalarda mutlaka yaprak alt yüzeylerinde ve bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası meydana getirilmelidir.
· Mücadeleye günlük ortalama sıcaklığın 16C ve nisbi nemin %80 olduğunda başlanması gerekirse de en pratik yol çevrede domates yapraklarında 3-5mm çapında kahverengi lekelerin alt yüzeyinde beyaz kül gibi misel örtüsünün görülmesiyle ilaçlamaya başlanmalıdır.
· Hastalığın görülmesinden sonraki dönem için sistemik olan ilaçlar daha ekilidir.
· Bakırlı preparatlar kurak iklim şartlarında domates bitkilerinin gelişmesinde durgunluk oluşturacağı kanısı ile tavsiyeden kaçınılmalı. Ancak organik fungusitlerin bulunmadığı yerlerde, bakırlı ilaçlarla en fazla 1-2 uygulama yapılmalıdır.
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dozu 100lt suya / dekara
Captan %50 WP 300gr
-
Propineb %70 WP 200gr
-
Maneb %80 WP 200gr
-
Chlarothalonil %75 WP 150gr
-
Folpet %50 WP 300gr
HASTALIK ETMENİ ÖZELLİKLERİ ve YAŞAYIŞI:
· Sera koşullarında çok sık rastlanan,serin ve yağışlı bölgelerde tarla koşullarında da görülebilir.
· Açıkta yapılan yetiştiricilikte patojen büyük öneme sahip değildir.
· Fungus toprakta ve bitkisel artıklar üzerinde misel ve sklerot şeklinde kışlar.
· Konidileri 9-12 ay canlı kalabilir.Konidiler küt ve şeffaftır.
· Rüzgar yoluyla ,örtü altında hava sirkülasyonu ile yayılır.
· Gelişmesi için 4-32 °C sıcaklık ve %80-84 oransal neme ihtiyacı vardır.
· Patojenin bitkiye girişi stomalar vasıtasıyla olur.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ:
· Hastalık genellikle yaşlı alt yapraklardan başlayarak yayılma gösterir.
· Önceleri yaprak üzerinde sarı ve iyi sınırlanmış lekeler görülür.
· Yaprağın alt yüzeyinde kadifemsi gibi fungusun konidi ve konidiforları görülür.
· Hasta yapraklar sararır ve zamansız kururlar ama dökülme olmaz.
· Zaman zaman çiçeklerde de hastalık görülür,meyve infeksiyonu nadiren görülür.
· Spor çimlenmesi serbest su varlığında görülür.
· Fungus bir vejetasyon devresinden diğerine,tohum içerisinde veya üzerinde,infekteli bitki artıkları üzerinde misel veya sklerot halinde geçer.
· Sera koşullarında ise konidi formunda uzun süre canlılığını koruyabilir.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Fazla rutubet önlenmeli,sık sık havalandırma yapılmalıdır.
· Seralarda sık dikimden kaçınılmalıdır.
· Özellikle göllendirme sulama akşam saatlerinde yapılmamalıdır.
· Hastalıklı bitki artıkları uzaklaştırılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
Yapraklarda ilk lekeler görülmeye başlandığında ilaçlanma yapılır.(sera koşullarında;fidelerin seraya şaşırtılmasından 20 gün sonra)
Etkili Madde Adı ve Oranı Formülasyonu Dozu 100 lt suya
Propineb %70 WP 300 gr
Maneb %80 WP 200 gr
Captan %50 WP 250 gr
Zineb %70 WP 300 gr
NOT:Tohumla taşınmasında şüphe görülüyorsa sıcak su uygulaması yapılabilir.
Botrytis cinerea (KURŞUNİ KÜF)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ ve YAŞAMI:
· Her yerde ve çok yaygın olarak bulunan polifag bir fungustur.
· Bir çok bitkiye saldırma ve koloni oluşturma yeteneğine sahiptir.
· Bitkilere,gelişmesi için ideal bir beslenme yeri oluşturan yaralı kısımlardan ve yaşlı dokulardan bulaşabilir.
· Hastalık etmeni,konidi,miselyum ve sklerot halinde değişik formlarda bitki artıklarında ve toprakta kışlar.
· İlkbaharda sklerotların çimlenmelerinden sonra miselyum ve konidiler oluşur.
· Yağmur,rüzgar ve örtü altında hava akımları yardımıyla yayılır.
· Gelişmesi için,%95 nisbi nemi ve 17-23 °C arası sıcaklık olmalıdır.
HASTALIĞIN BELİRTİSİ:
· Bitkini tüm aksamında görülebilir.
· Genellikle fungusun yara yerlerinden bitkiyi infekte etmesiyle sap,gövde ve koparılmış yaprak yerlerinde koyu gri veya kurşuni renkteki küflenme belirtisi görülür.
· Meyvelerde ise çiçek sapının meyveyle bağlandığı kısımdan olan enfeksiyon daha çok zarara sebep olur.
· Gövde enfeksiyonlarında ise yara yerindeki çürüklük gövdeyi tamamen sararak iletim demetlerinin fonksiyonu yitirmesine neden olur.Bunun sonucunda enfeksiyon alanının üst kısmı tamamen kurur.
· Gübrelemenin,kurşuni küf hastalığı üzerine etkisi büyüktür.Gövde ve meyve enfeksiyonu,yeterli azot alabilen domates bitkilerinde noksan azot alana göre daha az görülür.
· Yeterince potas ve kirecin hastalığı azaltıcı etkisi vardır.
KONUKÇULARI:Domates,patlıcan,fasulye,bakla,bezelye,marul,lahana,soğan,biber,kabakgiller,havuç gibi bitkilerde bu fungus görülebilir.
MÜCADELE:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Bitkiler düşük sıcaklığa maruz bırakılmamalıdır.
· Bitkilerdeki hastalıklı kısımların,özellikle meyvelerin toplanıp uzaklaştırılması gerekir.
· Gübreleme ve sulamaya dikkat edilmelidir ve aşırı azot verilmemelidir.
· Sık dikimden kaçınılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu: Dozu100 lt suya:
Iprodione %50 WP 75 gr
Procymidone %50 WP 75 gr
Captan %50 WP 250 gr
Imazalil 500 gr/lt EC 30 ml
Alternaria solani –Erken Yaprak Yanıklığı Hastalığı
Hastalık Etmeninin Yaşayışı:
· Enfeksiyon genellikle topraktan olur.
· Fungus hayatını topraktaki bitki artıkları üzerinde devam ettirir.
· Tohumla da bulaşabilir.
· Çiğ ve hafif yağmurlar hastalığın yayılması için yeterlidir.
· Yüksek nisbi nem ve 18-25 °C arasındaki sıcaklık hastalık için uygundur.
Hastalığın Belirtisi:
· Rutubetli havalarda yapraklardaki lekeler üzerinde koyu füme veya koyu yeşil renkli kadifemsi görünüşte olan miseller bulunur.
· Bu miseller fungusun konidileri ve konidiforlarından ibarettir.
· Hastalığa bitkilerin her devresinde rastlanır.
· Hastalık yapraklarda,saplarda ve meyvelerde lekeler halinde görülür.
· Meyvelerde genellikle sapın tuttuğu kısımda koyu renkli,çökük lekeler meydana gelir.
· Fideliklerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar.
· Hastalık şiddetli olursa bütün yapraklar kurur ve dökülür.
KONUKÇULARI: Domates,patlıcan,patates,lahana,karnabahar,havuçta hastalık meydana getirebilir.
MÜCADELESİ:
Kültürel Mücadele:
· Temiz tohum kullanılmalıdır.
· Fideliklerin ve seralıkların sık sık havalandırılması gerekmektedir.
· Özellikle öğleden sonra sulama yapmaktan kaçınılmalıdır.
· Hastalıklı fideler ve bitki artıkları uzaklaştırılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
· İlaçlamaya ilk lekeler görülmeye başladığında,8-10 gün arayla yapılmalıdır.
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu Dozu 100 lt suya
Propineb %70 WP 300 gr
Maneb %80 WP 200 gr
Mancozeb %80 WP 200 gr
Bakırhidroksit %77 WP 250 gr
Iprodione %50 WP 100 gr
Leveillula taurica(Syn:Oidiopsis taurica)-KÜLLEME
Yaşamı:
· Külleme fungusu birçok kültür bitkisinde(patlıcan,enginar,pırasa v.b.) veya yabancı otlarda kışı geçirebilir.
· Hastalık genellikle sıcak ve yarı kurak bölgelerde görülür.
· Uzun mesafelere rüzgarla yayılır.
· Sporlar yaprakların yüzeyinde çimlenir ve miselyumlar iç kısımlarda kolonize olurlar.
· Gelişmesi için oransal nemin % 50-70,sıcaklık 20-25 °C
olmalıdır.
Belirtileri:
· İlk belirti açık yeşil lekeler şeklinde görülür.
· Açık yeşil ile parlak sarı ve düzensiz gelişen lekeler genellikle yaprakların üst aksamlarında görülür ve bu lekelerin merkezindeki dokularda nekrotikleşir .
· Bu lekelere üzerinde beyaz ve un gibi ekzoparasit parazit olan fungusun misel ve spor tabakaları görülebilir.
· Fungus yaprağın alt kenarlarındadır ve hızla tüm yapraklara yayılabilir.
· Yapraklar hastalıktan dolayı ölür, fakat yaprak dökülmesi olmaz.
MÜCADELE:
Kültürel Mücadele:
· Bitkiler iyi koşullarda yetiştirilmeli ve devamlı kontrolü yapılmalı.
· Hastalık etmenine karşı yurt dışında biyolojik mücadelede tavsiye ediliyor, bunlardan AQ10 biofungicide bir fungal hyperparazit (Ampelomyces quisqualis)' dir.
Kimyasal Mücadele:
Etkili Madde Adı ve Oranı: Formülasyonu: Dozu 100 lt suya
Kükürt %80 WP 400 gr
Benomyl WP 40 gr
SAP ÇÜRÜKLÜĞÜ (Sclerotinia sclerotiorum)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
§ Toprakta çok sayıda iri sklerot formunda veya topraktaki bitki artıkları içinde miselyum formunda uzun yıllar barınabilir.
§ Çok polifag olan bu fungusun özellikle marul, patlıcan ve biber başta olmak üzere 360’ın üzerinde konukçusu vardır.
§ Ayrıca bu sebzeler domates ile sık sık rotasyona girmektedir.
ETMENİN BİYOLOJİSİ VE SİMPTOMLARI:
§ Etmenin bulaşması 2 tarzda gerçekleşir;
Ø Sklerotlardan gelişen miselyumlarla olabilir. Bu bulaşma şekli toprakta olur
Ø Apotesyumlardan oluşan ascosporlar vasıtasıyla olabilir. Bu durumda hastalığın hava yoluyla birkaç yüz metre uzaklığa kadar yayılması ve domatesin toprak üstü kısımlarını bulaştırması söz konusu olabilir.
§ Fungusun gelişmesi bitkinin kök boğazında ya da yeşil aksamı üzerinde yüksek nem bulunması halinde ve oransal olarak düşük sıcaklıklarda teşvik edilir.
§ Fungusun karbondiokside çok duyarlı olması, onun toprağın en üst kısımlarına yerleşmesine sebep olur.
§ Hafif ve humusca zengin topraklar fungusun gelişmesi için çok elverişlidir.
KONUKÇULARI:
Domates, fasulye, hıyar, kavun gibi domatesle münavebeye giren birçok sebzede görülür.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Örtü altında maksimum havalandırma yaparak nemi azaltmak
· Yağmurlama sulamadan kaçınılmak
· Bulaşık bitki artıklarını imha etmek
· Toprak dezenfeksiyonu yapmak. (buharla veya fumigantlarla)
· Sağlıklı bitki kullanmak
· Hastalıksız fide kullanmak
KİMYASAL MÜCADELE:
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dozu (100 lt suya)
İprodine %50 WP 75gr
Benomyl %50 WP 60gr
Pyrocmiodine 50% WP 75gr
DOMATES SOLGUNLUĞU (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Domates yetiştiriciliği yapılan her yerde görülen en önemli hastalıklardan biridir.
· Tropik ve suptropik iklim koşullarında, kumlu topraklarda daha fazla zararlıdır.
· Fide devresindeki simptomlar solgunluklar ve ölümler şeklindedir.
· Genellikle yaşlı bitkilerde simptomlar oluşturur; yaprak damarlarının açılması, bitkilerin bodurlaşması, alt yaprakların sararması, adventif kök oluşumu, yaprak ve dalların solması ve yaprak kenarlarında nekroz oluşumu görülür.
· Şiddetli infeksiyonlarda fungus bitki üzerinde açık pembe renkte misel ve konidilerden oluşan bir tabaka oluşturur.
· Etmen köklerde de simptomlar meydana getirir.
· Hastalık simptomu gösteren bitkilerin toprak yüzeyine yakın bir yerinden gövdeden alınan enine kesitte, iletim demetinde kahverengi bir halka görülür.
· Fungus 3 çeşit aseksuel spor oluşturur. Sık rastlanan mikrokonidiler 1-2 bölmelidir. Makrokonidiler 3-5 bölmeli ve uçları yay şeklinde hafif kıvrıktır. Klamidiosporlar 1-2 bölmeli, kalın duvarlı ve yuvarlaktır.
· Fungus toprakta misel ve spor formunda özellikle de klamidiospor olarak kışlar.
· Sulama suyu ve toprak işleme aletleriyle yakın, infekteli bitki veya toprakla uzun mesafelere taşınır.
· Giriş yerleri kılcal kökler ve yaralardır.
· Bu fungus sıcak aylarda daha tehlikeli olup gelişmesi için optimum sıcaklık 28C dir.
KÜLTÜREL ÖNLEMLER ve KİMYASAL MÜCADELESİ:
· Dayanıklı çeşit yetiştirilmesi
· Sulama ve toprak işleme aletlerinin temizliğine özen gösterilmesi
· Temiz tohum kullanılması
· Ekim nöbeti uygulanması
· Bitkileri, topraktan infekte eden bir hastalık etmeni olması nedeniyle bulaşık topraklar sıcak su buharı ile sterilize edilmeli
· Toprak buharla sterilizasyon yanında METHYL BROMİD ve CHLOROPİCRİNE gibi fumigantlar yardımıyla sterilize edilebilir.
· Örtü altı yetiştiriciliğinde sonradan bulaşmayı önlemek için toprağın tamamen örtülmesi önerilmektedir.
· Fidelikte dezenfekte edilmemiş çiftlik gübresi kullanılmamalıdır.
· Toprağa aşırı fosfor veya magnezyum uygulamasından kaçınılmalıdır.
· Kireç uygulaması fusarium solgunluğunun etkisini azaltmaktadır.
MİLDİYÖ (Phytophthora infestans)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Nemli ve serin yerlerde özellikle tarla ziraati olarak yapılan domates yetiştiriciliğinde önemli zarar yapar.
· Sera neminin kontrol altında tutulmadığı yerlerde hastalığı seradada görmek mümkündür.
· Patojen kışı çürüyen bitkilerde oospor halinde geçirir.
· İlkbaharda oosporların çimlenmesiyle primer enfeksiyon başlar.
· Yapraklarda miselyum meydana geldikten sonra da rüzgar, böcek v.s. ile de sağlam bitkilere taşınır.
· Fungusun gelişmesi için %90 ın üzerinde nisbi nem ve 10-25 C arasındaki sıcaklıklar uygundur.
· Soğuk geceler ve ılık gündüzler, yüksek nem ile bir araya gelince bu hastalığın yayılması artış gösterir.
· Buna karşılık kuru atmosfer koşulları ve 30C’ye yakın sıcaklıklar hastalığı engeller.
HASTALIĞIN BELİRTİSİ:
· Yapraklar üzerinde öncelikle küçük soluk yeşil veya sarımsı lekeler belirir.
· Hastalık ilerledikçe renkleri kahverengi veya siyah olur.
· Uygun havalarda hastalık yaprak saplarına, bitkinin dal ve saplarına kadar ilerler.
· Hastalık meyvelere de geçebilir.
· Bu takdirde lekeler yapraklardakini andırır.
· Meyvelerdeki esmer lekeler domates kızardığı zaman yeşil bir çerçeve ile normal kırmızıdan ayırt edilir.
KONUKÇULARI: Başta domates, patates olmak üzere patlıcangiller familyasına ait kültür ve yabani bitkilerde görülür.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Hastalıklı bitki artıkları seradan uzaklaştırılmalıdır.
· Seralar maksimum düzeyde havalandırılmalıdır.
· Sık dikimden kaçınılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE:
· Mildiyö enfeksiyonları yaprakların altında olmaktadır. Bu nedenle ilaçlamalarda mutlaka yaprak alt yüzeylerinde ve bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası meydana getirilmelidir.
· Mücadeleye günlük ortalama sıcaklığın 16C ve nisbi nemin %80 olduğunda başlanması gerekirse de en pratik yol çevrede domates yapraklarında 3-5mm çapında kahverengi lekelerin alt yüzeyinde beyaz kül gibi misel örtüsünün görülmesiyle ilaçlamaya başlanmalıdır.
· Hastalığın görülmesinden sonraki dönem için sistemik olan ilaçlar daha ekilidir.
· Bakırlı preparatlar kurak iklim şartlarında domates bitkilerinin gelişmesinde durgunluk oluşturacağı kanısı ile tavsiyeden kaçınılmalı. Ancak organik fungusitlerin bulunmadığı yerlerde, bakırlı ilaçlarla en fazla 1-2 uygulama yapılmalıdır.
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dozu 100lt suya / dekara
Captan %50 WP 300gr
-
Propineb %70 WP 200gr
-
Maneb %80 WP 200gr
-
Chlarothalonil %75 WP 150gr
-
Folpet %50 WP 300gr
-
Oxadixyl %10+ Mancozeb %56 Wp 200gr
VERTİCİLLİUM SOLGUNLUĞU
Etmenin genel özellikleri : Verticillium etmenleri:- Verticillium dahliae - V.albo-atrum
Etmen yaygın olarak bilinen toprak kökenli fungal hastalık etmenleridir.
Genellikle kötü yapılı toprak ve düşük toprak sıcaklıklarında ortaya çıkmaktadırlar.
Oldukça geniş bir konukçu listesine sahip olup, odunsu ve otsu bitkilerde hastalık yapmaktadırlar. Bunlardan bazıları; domates, patlıcan, biber, nane, krizantem, pamuk, meyve ağaçları, çilek, güller, yoncadır. Bunun yanında elma, çeviz ve meşeler genellikle dayanıklıdır.
Verticillium' un gerçekte iki türü vardır; Verticillium albo-atrum ve V. dahliae. Her iki Verticillium düşük seviyelerdeki toprak sıcaklıklarında doğal olarak ortaya çıkmakta ve duyarlı bitkilerde hastalık yapmaktadırlar.
V. albo-atrum en iyi şekilde 20 - 25 °C sıcaklıklarda gelişme gösterirken, V. dahliae 25 - 28 °C gibi daha yüksek sıcaklıklarda daha iyi gelişme göstermektedir.
Hastalık sıcak bölgelerde, özellikle sulanan alanlarda problem olmaktadır.
Fungus çok yıllık bitkilerde, bitki artıklarında ve vejatatif üreme organlarda (patates yumrusu gibi) kiş koşullarını misel olarak geçirir.
Bundan başka küçük, siyah, tohum benzeri yapısındaki mikrosklerotları (dayanıklı üreme organı) sayesinde 10 yıl veya daha uzun süre toprakta canlı kalbilir. Bu yapılar dayanıklı bitkilerde herhangi bir belirti göstermeksizin ince kökleri üzerinde veya içerisinde de oluşabilir.
BELİRTİLERİ:
n Hastalık etmeni bitkilerin iletim demetlerinde görülür, özellikle kurak koşullarda yapraklar pörsüyerek solarlar, alt yaprakların uç kısımları sararır ve bitki boylarında farklılıklar görülür.
n Genellikle yaprakların bir tarafı yeşil kalırken, diğer yarısı solmuş olarak görülür.
n Yaprak ayasında kahverengi ve kül grisi lekeler bulunur, yaprak sapları uzun süre yeşilliğini muhafaza eder ve sağlıklı gibi görülen bitkilerin gövdesi kesildiğinde kahverenkli lekeler ve açık renkte kabukları görünür.
n Bitki iletim demetlerinde arız olduğu için hasta bitkilerde yan kök oluşumu görülebilir.
n Bitki ölümü nadir olarak görülür, fakat alt yaprakların tamamı kuruduğundan dolayı, verimi büyük ölçüde düşürmektedir.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Sıcak ve kurak bölgelerde toprak solarizasyonu uygulanmalı
· Toprak ısısının birdenbire azalmaması için sık fakat az su verilmelidir.
· Hastalıklı bitkiler yok edilmelidir.
· Dayanıklı çeşit kullanılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELESİ:
· Erkenci yetiştiricilikte ilk simptomlar görülür görülmez her bitkinin köküne BENOMYL ve CARBENDAZİM (bitki başına 0.5-1 gr aktif madde olacak şekilde) uygulaması yapmak önerilebilir.
· Tohum ilaçlamasında önerilen bazı ilaçlar:
Etkili madde adı ve oranı
Formülasyonu
Dozu (100kg tohuma)
Carboxin%37.5 + Thiram%37.5
WP
600gr
Chloroneb 10%
Toz
2kg
PCNB 75%
Toz
600gr
YAPRAK LEKESİ HASTALIĞI(Septoria lycopersici)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Etmen yalnız tarlalarda görülür.
· Etmenin bir yıldan diğer yıl geçişi hastalıklı tohum ve bitki artıkları üzerindeki piknidlerle olur.
· Fideler üzerindeki lekelerle veya hastalıklı bitki artıkları üzerinde oluşan sporlar genç bitkilere yağmur, rüzgar ve böceklerle bulaşır.
· Hastalıkların gelişmesi için uygun sıcaklık 13-30C’dir.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ:
· İlk simptomlar yaşlı alt yapraklarda 3mm çapında ortası gri çevresi siyah veya kahverengi dairesel lekeler şeklindedir.
· Gövde, dal, çiçek sapı ve petiollerdeki lezyonlar daha büyüktür.
· Şiddetli infeksiyonlarda tüm yapraklar dökülür.
· Meyveler hastalanmazlar. Fakat etmenin neden olduğu erken yaprak dökümü meyvelerde güneş yanmasına neden olur.
KONUKÇULARI: Domates, marul, maydonoz, soğan, kereviz ve kabaktır.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Temiz tohum kullanılmalı.
· Münavebe yapılmalıdır.
· Hastalıklı bitkiler ve hasat artıklarının toplanıp imha edilmesi gerekmektedir.
KİMYASAL MÜCADELE:
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı
Formülasyonu
Dozu (100lt suya)
Ziram %80
WP
400gr
Fentin Hydroxide %20
WP
150gr/da
Bakırsüllfat %98+ sönmemiş kireç
Bulamaç
1500gr+750gr
Oxadixyl %10+ Mancozeb %56 Wp 200gr
VERTİCİLLİUM SOLGUNLUĞU
Etmenin genel özellikleri : Verticillium etmenleri:- Verticillium dahliae - V.albo-atrum
Etmen yaygın olarak bilinen toprak kökenli fungal hastalık etmenleridir.
Genellikle kötü yapılı toprak ve düşük toprak sıcaklıklarında ortaya çıkmaktadırlar.
Oldukça geniş bir konukçu listesine sahip olup, odunsu ve otsu bitkilerde hastalık yapmaktadırlar. Bunlardan bazıları; domates, patlıcan, biber, nane, krizantem, pamuk, meyve ağaçları, çilek, güller, yoncadır. Bunun yanında elma, çeviz ve meşeler genellikle dayanıklıdır.
Verticillium' un gerçekte iki türü vardır; Verticillium albo-atrum ve V. dahliae. Her iki Verticillium düşük seviyelerdeki toprak sıcaklıklarında doğal olarak ortaya çıkmakta ve duyarlı bitkilerde hastalık yapmaktadırlar.
V. albo-atrum en iyi şekilde 20 - 25 °C sıcaklıklarda gelişme gösterirken, V. dahliae 25 - 28 °C gibi daha yüksek sıcaklıklarda daha iyi gelişme göstermektedir.
Hastalık sıcak bölgelerde, özellikle sulanan alanlarda problem olmaktadır.
Fungus çok yıllık bitkilerde, bitki artıklarında ve vejatatif üreme organlarda (patates yumrusu gibi) kiş koşullarını misel olarak geçirir.
Bundan başka küçük, siyah, tohum benzeri yapısındaki mikrosklerotları (dayanıklı üreme organı) sayesinde 10 yıl veya daha uzun süre toprakta canlı kalbilir. Bu yapılar dayanıklı bitkilerde herhangi bir belirti göstermeksizin ince kökleri üzerinde veya içerisinde de oluşabilir.
BELİRTİLERİ:
n Hastalık etmeni bitkilerin iletim demetlerinde görülür, özellikle kurak koşullarda yapraklar pörsüyerek solarlar, alt yaprakların uç kısımları sararır ve bitki boylarında farklılıklar görülür.
n Genellikle yaprakların bir tarafı yeşil kalırken, diğer yarısı solmuş olarak görülür.
n Yaprak ayasında kahverengi ve kül grisi lekeler bulunur, yaprak sapları uzun süre yeşilliğini muhafaza eder ve sağlıklı gibi görülen bitkilerin gövdesi kesildiğinde kahverenkli lekeler ve açık renkte kabukları görünür.
n Bitki iletim demetlerinde arız olduğu için hasta bitkilerde yan kök oluşumu görülebilir.
n Bitki ölümü nadir olarak görülür, fakat alt yaprakların tamamı kuruduğundan dolayı, verimi büyük ölçüde düşürmektedir.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Sıcak ve kurak bölgelerde toprak solarizasyonu uygulanmalı
· Toprak ısısının birdenbire azalmaması için sık fakat az su verilmelidir.
· Hastalıklı bitkiler yok edilmelidir.
· Dayanıklı çeşit kullanılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELESİ:
· Erkenci yetiştiricilikte ilk simptomlar görülür görülmez her bitkinin köküne BENOMYL ve CARBENDAZİM (bitki başına 0.5-1 gr aktif madde olacak şekilde) uygulaması yapmak önerilebilir.
· Tohum ilaçlamasında önerilen bazı ilaçlar:
Etkili madde adı ve oranı
Formülasyonu
Dozu (100kg tohuma)
Carboxin%37.5 + Thiram%37.5
WP
600gr
Chloroneb 10%
Toz
2kg
PCNB 75%
Toz
600gr
YAPRAK LEKESİ HASTALIĞI(Septoria lycopersici)
ETMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE YAŞAYIŞI:
· Etmen yalnız tarlalarda görülür.
· Etmenin bir yıldan diğer yıl geçişi hastalıklı tohum ve bitki artıkları üzerindeki piknidlerle olur.
· Fideler üzerindeki lekelerle veya hastalıklı bitki artıkları üzerinde oluşan sporlar genç bitkilere yağmur, rüzgar ve böceklerle bulaşır.
· Hastalıkların gelişmesi için uygun sıcaklık 13-30C’dir.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ:
· İlk simptomlar yaşlı alt yapraklarda 3mm çapında ortası gri çevresi siyah veya kahverengi dairesel lekeler şeklindedir.
· Gövde, dal, çiçek sapı ve petiollerdeki lezyonlar daha büyüktür.
· Şiddetli infeksiyonlarda tüm yapraklar dökülür.
· Meyveler hastalanmazlar. Fakat etmenin neden olduğu erken yaprak dökümü meyvelerde güneş yanmasına neden olur.
KONUKÇULARI: Domates, marul, maydonoz, soğan, kereviz ve kabaktır.
MÜCADELESİ:
KÜLTÜREL ÖNLEMLER:
· Temiz tohum kullanılmalı.
· Münavebe yapılmalıdır.
· Hastalıklı bitkiler ve hasat artıklarının toplanıp imha edilmesi gerekmektedir.
KİMYASAL MÜCADELE:
Kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Etkili madde adı ve oranı
Formülasyonu
Dozu (100lt suya)
Ziram %80
WP
400gr
Fentin Hydroxide %20
WP
150gr/da
Bakırsüllfat %98+ sönmemiş kireç
Bulamaç
1500gr+750gr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder